Club Kazoo #2 belooft een zinderende bluesavond te worden met Ralph de Jongh en Peace Frog. In deze blog een korte geschiedenis van de blues.
Er worden dikke boeken geschreven over de geschiedenis van de bluesmuziek, de muziekstroming die nu nagenoeg een eeuw bestaat. En die zich inmiddels heeft doorontwikkeld naar Jump blues, Chicago Blues, Boogie-Woogie, West Coast Blues, Texas Blues, New Orleans Blues en vele andere soorten. Teveel blues-stromingen om allemaal te bespreken.
Bedrog, wroeging, tegenslag en liefde
Als je aan de blues denkt , denk je al snel aan bedrog, wroeging en tegenslag, in de liefde en in het leven. Maar hoewel de teksten van bluesnummers vaak gaan over persoonlijke tegenspoed, gaat de muziek over meer dan zelfbeklag.
De gaat ook over het overwinnen van tegenslag, je gevoelens of frustratie uiten, maar ook gewoon plezier hebben. De beste blues is instinctief, louterend en pure emotie. Er is geen enkele vorm van muziek die zo kan verschuiven van ongekende vreugde naar het diepste verdriet.
De wortels van de blues liggen diep in de Amerikaanse geschiedenis , in het bijzonder de Afro-Amerikaanse geschiedenis. De eerste vormen van de blues kwamen op bij de tot slaaf gemaakten op de suiker- en katoenplantages in de zuidelijke staten rondom de Mississippi-delta. Iedereen kent wel de beelden van de zingende, zwoegende zwarte tot slaaf gemaakten en arbeiders.
Er wordt algemeen aangenomen dat de bluesmuziek is voortgekomen uit de Afrikaanse en christelijke spirituals, de werkliederen (field hollers) van de plantage-arbeiders, de Afrikaanse drumtraditie en country dansmuziek. De Mississippi-delta was door de grote concentratie van tot slaaf gemaakten zeer vruchtbare grond voor de verdere ontwikkeling van de blues.
In New Orleans ontstond de jazz, noordelijk daarboven de blues en die twee stromingen hebben elkaar voortdurend beïnvloed.
Robert Johnson
Pioniers, jukejoints & jugbands
Bekende pioniers van de blues in de jaren 20 waren Son House, Blind Lemon Jefferson, Leadbelly, Charlie Patton en natuurlijk Robert Johnson. Bluesmuzikanten zoals zij traden meestal solo op met hun gitaar, maar met enige regelmaat kwamen ze ook bij elkaar in de rambling shacks en juke joints.
een typische jukejoint
In deze tenten vonden de plantage-arbeiders na een week hard werken een plaats om zich te ontspannen en elkaar te ontmoeten. In een jukejoint werden muziek, dans, eten en drank aangeboden, en vaak was er een gelegenheid om te gokken. Jukejoints ontstonden vaak op kruisingen van wegen in het buitengebied, of aan de rand van plaatsen.
onbekende jugband
Er ontstonden zogenaamde jugbands, vernoemd naar de stenen kruik die werd gebruikt als instrument. Karakteristiek voor deze bands was verder het gebruik van gitaren, mandolines, kazoos, violen en keukenspullen als lepels en wasborden. De jugbands speelden een mix van blues, ragtime en jazz. Volgens de kenners hangt de geschiedenis van deze jugbands nauw samen met de ontwikkeling van de blues.
Chicago-blues
In tegenstelling tot de jazz bleef de bluesmuziek nog lang hangen in het zuiden. Vanaf de jaren 40 kwam daar een revolutionaire verandering in. Met de Great Migration van zwarte arbeiders uit het zuiden naar de grote industriële steden in het noorden zoals Chicago kwam ook de bluesmuziek mee.
Een van die bluesartiesten die de strenge Jim Crow-wetten van de zuidelijke staten ontvluchtte was bijvoorbeeld Muddy Waters. Onder invloed van de stedelijke omgeving ontwikkelde zich twee belangrijke ontwikkelingen in de blues. De teksten gingen niet meer over werken op de plantages, maar over grootstedelijke zaken. Maar bovenal werd de blues elektrisch.
Daar stond opeens een bluesband met elektrische gitaar, een mondharmonica die versterkt werd, vaak met distortion en een ritmesectie van drums en elektrische bas.
De Chicago-blues was geboren.
De Chicago blues werd een van de meest belangrijke invloeden op de vroege rock muziek. Door Muddy Waters kwam bijvoorbeeld Chuck Berry bij Chess Records, een van de belangrijkste blues labels in Chicago. Achteraf gezien bleek Chuck Berry de pionier van de rock ’n roll te zijn, de muziekstroming die de populaire muziek voorgoed op zijn kop zette.
Terwijl de Chicago blues in de VS onder de radar bleef, werd ze in Groot Brittannië halverwege de jaren 60 omarmd. De plaat die Keith Richards bij zich had toen hij Mick Jagger ontmoette was een importplaat van .. Chuck Berry.
De Chicago blues vormde de basis van bands als Yardbirds (o.m. Eric Clapton, Jimmy Page, Jeff Beck), the Animals en natuurlijk de Rolling Stones. De grote waardering van de blues in de VS ontstond pas toen genoemde Britse bands de zeer succesvolle oversteek maakten naar de andere kant van de plas (British Invasion). Toen pas kregen bluesartiesten als Muddy Waters, BB King, Willy Dixon, Bo Didley, Howlin’ Wolf e.v.a. de waardering en credits die ze verdienden.
Sindsdien is de blues niet meer weg te denken uit de hedendaagse muziekcultuur en blijft het nieuwe generaties muzikanten inspireren en beïnvloeden.
Beste blues songs aller tijden*
- Cross Roads Blues – Robert Johnson
- Devil Got My Woman – Skip James
- Hoochie Coochie Man – Muddy Waters
- Dark Was the Night, Cold Was the Ground – Blind Willie Johnson
- I’m A King Bee – Slim Harpo
- Me and My Chauffeur Blues – Memphis Minnie
- Dust My Broom – Elmore James
- Smokestack Lightning – Howlin’ Wolf
- Red House – Jimi Hendrix
- Dead Letter Blues – Son House
* BBC Music
