De oorsprong van Cajun en Zydeco

by | 1 maart 2023 | Club Kazoo #1

Op de premiere avond van Club Kazoo op donderdag 9 maart nemen Abel de Lange en Louisiana Radio ons mee naar de muzikale melting pot van New Orleans. In deze blog een kleine muzikale reis naar deze fascinerende stad in Louisiana. 

De premiere-avond van Club Kazoo staat in het teken van de muziek die zijn oorsprong vindt in New Orleans. Deze stad, gelegen in de delta van de befaamde Mississippi River in het zuiden van de staat Louisiana, kent een ongekend rijke muziekgeschiedenis. Ragtime, dixieland, jazz, rhythm and blues, cajun, zydeco, al deze muziekstromingen kende hun oorsprong in New Orleans en langs de oevers van de Mississippi.

 

Deze bonte verzameling muzieksoorten kwam tot stand doordat New Orleans het voorbeeld was van de klassieke melting pot. Van overal kwamen de inwoners naar deze stad toe en ze namen hun muzikale tradities mee. De Franse kolonisten (1781) namen de Franse muziektradities mee, in Spaanse handen daarna kwamen ook Spaanse muzikale invloeden erbij. Het was de tijd van de mensonterende slavernij en New Orleans werd een van de belangrijkste slavenmarkten van Amerika. Elke zondag kwamen de slaven bij elkaar op Congo Square en speelden hun Afrikaanse muziek. Vanaf 1800 kwam er tussen Sicilie en New Orleans een grote migratie op gang van Sicilianen die hun fanfare-traditie (met veel koperinstrumenten) meenamen. En vanuit het noorden vond via de slavenschepen met katoen en suiker de blues zijn weg naar de stad aan the big bayou, de moerassige kreken van de Mississippi.

Chenier Brothers, ‘The Kings of Zydeco’, zie onder

Al deze muziekstijlen werden omarmd door de muzikanten in New Orleans en resulteerden in de vele nieuwe muziekstromingen die de stad rijk is. Zeer belangrijke exponenten waren de jazzmuziek (Louis Armstrong en Sydney Bechet) en rhythm and blues (Fats Domino). En sommige muziekhistorici zijn ervan overtuigd dat de bakermat van rock & roll in New Orleans lag.

CAJUN MUZIEK

Lag bij bovengenoemde muzieksoorten de basis bij Afrikaanse ritmes, aangevuld met Europese instrumenten, bij de cajun en zydeco was het eigenlijk andersom. Eind 18e eeuw werd een hele grote groep Franse kolonisten in Canada door de Britten gedwongen gedeporteerd. Een deel van hen kwam in Louisiana terecht en moesten een plek vinden temidden van de daar al bestaande Creoolse nederzettingen. Geleidelijk aan resulteerde dit samengaan in de zogenaamde Cajun culture. Wat de muziek betreft, daar kregen de meegereisde Franse ballads, verhalen vertellend over vergleden tijden, een Creools sausje. Eind 19e eeuw kwam vanuit Europa de accordeon in New Orleans aan wal en werd vrij snel geadopteerd door zowel de Cajun- als de Creoolse muzikanten met als resultaat swingende dansmuziek met viool en trekzak.

Tot de jaren 30 van de negentiende eeuw zat de cajun muziek vastgezogen in de Mississippi delta. Maar door de opkomst van de olie-industrie kwam er een grote migratie op gang van Engels sprekende mensen naar Louisiana en van Cajuns richting Texas. En zo kwam de populaire country muziek en Texas swing-muziek in contact met de cajun-muziek. De explosieve populariteit van de radio deed de rest en in 1946 was Jolie Blonde (Harry Choates) de eerste nationale Cajun hit. En toen country legende Hank Williams de song Jambalaya (on the Bayou) opnam, gingen de deuren voor de cajun-muziek helemaal open. Sindsdien is de cajun muziek niet meer weg te denken uit het Amerikaanse muzikale landschap.

ZYDECO

Grappig genoeg ontwikkelde zich aan de Creoolse kant een vergelijkbare vorm van dansmuziek – de Zydeco. Het was zeer populaire muziek voor dansavonden in eigen huis en later in dance halls en nachtclubs. Er is geen eenduidige overeenstemming over de herkomst van het woord zydeco. Een theorie is dat het te herleiden is naar de Franse uitdrukking Les haricots sont pas sales (geen zout op de sperziebonen, zo arm ben ik). ‘Les haricots’ werd ‘leszarico’ en uiteindelijk zydeco.

De muziekvorm ontstond in het begin van de 20e eeuw onder de Creoolse bevolking van Zuidwest-Louisiana onder invloed van de Frans sprekende Cajuns. Het genre ontstond door een samensmelting van traditionele Creoolse muziek met cajun invloeden en Afrikaans-Amerikaanse tradities die ook de basis waren voor de r&b, jazz, gospel en de blues. Het werd ook vaak gewoon French music genoemd of le musique Creole, vaak ‘la-la’ genoemd. De eerste vastgelegde opnames van zydeco dateren uit 1928 (van Armede Ardoin). De teksten gaan vaak over het oorspronkelijke leefklimaat (omgeving en economisch) van de Creolen in Louisiana. De muziek is meestal uptempo en wordt gedomineerd door de accordeon, een soort wasbord (rub-board of frottoir) en koperblazers. De muziek raakte midden jaren 50 breder bekend dankzij Clifton Chenier (The King of Zydeco) en Boozoo Chavis en in de jaren 80 door Buckwheat Zydeco.

Tot slot, om nog even het enorme belang van New Orleans en Louisiana in de muziek aan te geven, hier een kleine greep uit de indrukwekkende lijst van muzikanten:

Fats Domino, Trombone Shorty, Irma Thomas, Allen Toussaint, Harry Connick Jr., Mahalia Jackson, Dr. John, Louis Prima, Jerry Lee Lewis, Lead Belly, Buddy Guy, Dirty Dozen Brass Band, Jon Batiste, Wynton en Branford Marsalis, Tony Joe White, Aaron Neville. Professor Longhair, Clifton Chenier, The Meters en natuurlijk Louis Armstrong.

Meer lezen over de fascinerende mix van culturen in New Orleans? Hier een mooi stuk over hun muziek en eten.

 

90 op voorraad

 

Tolhuis is the place to be

Steun live muziek in Amsterdam Noord!

Word lid van

Club Kazoo


Lid word je voor 130 euro. Als Lid krijg je voor je steun heel wat terug!

 

Agenda Club Kazoo


donderdag 21 maart

Barry Black & the Blackberries

voorprogramma:

Arthur Ebeling


donderdag 16 mei

Estér y Alain y amig@s

en

Labryénco


De data voor Club Kazoo na de zomer zijn bekend. Programma volgt!


donderdag 26 september


donderdag 7 november


donderdag 12 december

Club Kazoo logo

Club Kazoo

ambassadeurs

Jaap Boots (muzikant, schrijver, theatermaker); Erik de Jong (Spinvis), Lilian Veira (o.a van Zuco 103), Henk Hofstede (de Nits), Marc Stakenburg (schrijver, Music Trails); Jan Donkers (schrijver, radiomaker); Clous van Mechelen (componist, muzikant, producer) & Tim Knol. Lees hier meer over dit illustere gezelschap

Club kazoo nieuws
brief